اکنون در موسم حج، غم و اندوه بر فلسطینیان غزه مستولی شده به خصوص که آنها مجبور بودند سال‌ها با اشتیاق منتظر بمانند تا فرصتی برای ادای حج به دست بیاورند. به دلیل محاصره شدیدی که رژیم اشغالگر اسرائیل از اواسط سال ۲۰۰۷ بر نوار غزه تحمیل کرده انجام سفر حج برای اهالی غزه بسیار دشوار شده است.

در مارس ۲۰۲۳، وزارت اوقاف و امور دینی غزه به دلیل محدودیت ظرفیت و ادامه محاصره، برای گزینش داوطلبان حج برای سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ قرعه‌کشی انجام داد. اسامی زائران غزه بر اساس شرایط تعیین شده توسط این وزارتخانه با اولویت سالمندان و بیماران اعلام شد.

اکنون فلسطینی‌های غزه که نامشان در قرعه‌کشی به چشم می‌خورد، در فضایی غم‌انگیز  فرصت حج را از دست دادند. وزارت اوقاف و امور دینی غزه در پایان ماه می گذشته تداوم جنایات اسرائیل را که مانع از انجام سفر حج شد محکوم کرد. این وزارتخانه در بیانیه‌ای اعلام کرد: تداوم تجاوزات اسرائیل به نوار غزه و اشغال گذرگاه زمینی رفح و بسته شدن آن در ۷ می مانع اعزام حجاج غزه برای امسال (۱۴۴۵ هجری قمری) شد.

این وزارتخانه تأکید کرد که ممانعت از انجام مراسم حج هزاران شهروند غزه نقض آشکار آزادی عبادت و قوانین بشردوستانه بین‌المللی است و از مصر و عربستان سعودی خواست تا بر همه طرف‌ها به‌ویژه اشغالگران فشار بیاورند تا مردم غزه را قادر سازند حج را به جا آورند.

فوزیه رضوان، بانوی ۶۶ ساله اهل غزه با بیان اینکه ادامه جنگ برای نهمین ماه او را از انجام حج محروم کرده است گفت: فرصت ادای حج را که بیش از ۷ سال در انتظارش بودم از دست دادم. ۷ سال است که بارها برای شرکت در قرعه‌کشی ثبت نام می‌کنم تا اینکه در سال ۲۰۲۳ فرصت پیدا کردم اما بسته بودن گذرگاه و محاصره تحمیلی مانع از انجام فریضه شرعی شد. او ادامه داد: جنگ همه چیزهای زیبا را از ما گرفت؛ جنگ خانه، پول، آرزوها و در نهایت آرزوهای بزرگمان مانند حج را بر باد داد.

لیلا یحیی، بانوی ۶۵ ساله فلسطینی هم با بیان اینکه در قرعه‌کشی سال ۲۰۲۳ توسط وزارت اوقاف برنده حج شده است، گفت: انجام مناسک حج برای من آرزوی بزرگی بود، اما جنگ و بسته شدن گذرگاه رفح این فرصت را از من سلب کرد. 

وی خاطرنشان کرد که بیش از دو سال برای جمع‌آوری مبلغ لازم برای ادای فریضه دینی حج و تأمین هزینه‌های خرید هدایا برای اقوام و دوستان تلاش کرده است، اما جنگ در نوار غزه آرزوی انجام این کار را از بین برده است.

مروه المصری، بانوی ۶۶ ساله فلسطینی نیز به دلیل بسته بودن گذرگاه‌ها و محاصره غزه قادر به انجام مناسک حج نیست؛ او از این بابت بسیار ناراحت است. 

مروه از سال ۲۰۱۲ در قرعه‌کشی حجاج ثبت نام کرده اما در سال‌های گذشته انتخاب نشد. سرانجام در سال ۲۰۲۳ نامش در قرعه‌کشی انتخاب شد، اما بسته شدن گذرگاه رفح مانع از خروج او از نوار غزه شد.

وی می‌گوید: سال‌ها منتظر بودم تا برای انجام مناسک حج بیرون بروم و وقتی فرصت شد، جنگ فرا رسید و اسرائیل گذرگاه‌ها را بست. امیدوارم سال آینده با شوهرم به حج بروم. دلم برای انجام مناسک حج می‌تپد.

در کنار مروه، شوهرش فهمی المصری (۷۰ ساله) نشسته است که وقتی به صفحه تلویزیون نگاه می‌کند و زائران را در حال طواف بر کعبه در مکه می‌بیند، غمگین می‌شود. فهمی گفت: بی‌صبرانه منتظر بودیم که برای حج برویم اما به خاطر جنگ نتوانستیم. زائران را در حالی که خانه کعبه را طواف می‌کنند از تلویزیون تماشا و آرزو می‌کنیم که من و همسرم در کنارشان باشیم. فهمی از رؤسای کشورهای جهان درخواست کرد که  به آنها در انجام مناسک حج و توقف جنگ در غزه کمک کنند.

بر خلاف مردم غزه که تحت محاصره اشغالگران اسرائیل هستند، صدها فلسطینی در خارج از این منطقه توانستند به عنوان بخشی از دعوت ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی، حج را به صورت استثنایی انجام دهند. ملک سلمان در ۶ ژوئن دستور میزبانی از هزار زائر از خانواده‌های شهدا و مجروحان غزه را به عنوان بخشی از برنامه مهمانان ویژه صادر کرد که توسط وزارت امور اسلامی عربستان اجرا می‌شود.

این زائران از میان فلسطینیانی که به دنبال از دست دادن اعضای خانواده خود و یا برای معالجه به دلیل جراحات وارده در طول جنگ، غزه را به مقصد کشورهای دیگر ترک کردند انتخاب شدند.

حملات رژیم اشغالگر اسرائیل در دویست و پنجاه و پنجمین روز ادامه دارد. تا کنون در این حملات، بیش از ۳۶ هزار فلسطینی شهید و ده‌ها هزار نفر مجروح شده‌اند. همچنین هزاران نفر در زیر آوارها مفقود هستند و صدها هزار فلسطینی بی‌خانمان شده‌اند.

ترجمه: محسن حدادی